Ontdek én ontwikkel jouw talent!

Jouw hersenen zijn even uniek als jijzelf!

De hersenen zijn gerangschikt in een uniek patroon – een patroon dat gevormd wordt overeenkomstig onze persoonlijkheid, geheugen, intelligentie en gedachten. Het raadselachtige aan jouw hersenen is dat jij kunt nadenken over wat jouw hersenen doen. Door dit zelfbewuste denken stuur én ontwikkel jij je hersenen!

Hoe ontwikkelen we onze hersenen?

Onze hersenen luisteren voortdurend mee met onze geest. Ze leren terwijl ze luisteren. Als je ze iets vertelt over beperkingen, zullen je hersenen zichzelf beperken. Wanneer je vanuit enthousiasme (geestkracht) je grenzen verlegd luisteren je hersenen en veranderen ze mee. 

Wat betekent dat dan?

Het zenuwstelsel in je hersenen is niet alleen de computer van je lichaam, het is de computer van je leven. Het absorbeert en registreert alle ervaringen, hoe terloops ook, vergelijkt die met andere ervaringen en slaat ze op. Jouw brein schrikt echt niet terug voor die eindeloze hoeveelheid opdrachten die ze krijgt. Hoe meer je vraagt, hoe meer het kan doen.

De menselijke hersenen bevatten meer dan 100 biljoen zenuwcellen, ongeveer net zoveel als het aantal bomen in het Amazonegebied. Bij hersenactiviteit communiceren de zenuwcellen met elkaar via verbindingen, de synapsen. Ook dit is een scheppingswonder, omdat ze ons in staat stellen de werkelijkheid te ervaren. Zij zoeken verbinding met elkaar en vormen omvangrijke, nauw verweven neurale netwerken. Je hersenen bevatten meer dan honderd miljard neurale netwerken en een nog groter aantal verbindingen. Je hersenen zijn in staat tot het creëren van een biljard (één miljoen miljard) van deze verbindingen! Alle synapsen lijken op een microscopisch mobieltje. Al die mobieltjes zijn constant met elkaar aan het communiceren. De hersenen hebben een opslagcapaciteit van een miljoen gigabytes. Dat is genoeg voor een miljoen tv-programma’s en meer dan een miljoen speelfilms! Toereikend om een leven lang iedere seconde te registreren (beeld, geur, geluid, gevoel).

Aan de neuronen zitten wormvormige uitsteeksels die dendrieten worden genoemd. Deze brengen chemische en elektrische signalen over door de leemte tussen de synapsen. Een neuron telt veel dendrieten die informatie ontvangen van andere zenuwcellen. Maar hij heeft slechts één axon. Deze kan meer dan een meter lang worden. Een volwassen menselijk brein bevat meer dan 161.000 kilometer aan axons en talloze dendrieten – je kunt er vier keer de wereld mee rond!

Schema: Neuronen en Synapsen

De hersenen functioneren op basis van deze netwerken, maar een vaste bedrading ontbreekt. De bedrading bestaat uit levend weefsel. Nog belangrijker is dat ze van vorm kunnen veranderen door de werking van gedachten, herinneringen, verlangens en ervaringen. 

Dit vloeiende mee veranderen van de hersenen wordt neuroplasticiteit genoemd. Hiervoor geldt dat: ‘Neurons that fire together, wire together.’ (Neuronen die  samen worden afgevuurd, gaan een verbinding aan met elkaar.) Als we heel bewust iets nieuws leren of vertrouwde dingen op een nieuwe manier gaan doen (bijvoorbeeld langs een andere route naar school of werk rijden of de bus nemen in plaats van de auto), creëren we met succes nieuwe verbindingen in onze hersenen, waardoor ze effectiever gaan functioneren. Een fysieke work-out zorgt voor sterkere spieren, een mentale work-out, het ‘wakker schudden’ van ons brein zorgt voor nieuwe synapsen en versterkt het neuraal netwerk. Het wonderbaarlijke proces van neuroplasticiteit geeft je het vermogen om je in je gedachten, gevoelens en gedrag op een doelgerichte manier te ontwikkelen!  

Ontwikkelen is wakker geschud worden

Het woord denken komt van het Latijnse woord cogitare dat zowel 'samenbrengen' als ‘door elkaar schudden’ betekent.  In 398 na Chr. beschreef de kerkvader Augustinus op een prachtige wijze hoe we herinneren, denken en leren. De huidige wetenschap, zo blijkt, bevestigd deze 1600 jaar oude wijsheid. Zo schreef in 2014 Benedict Carey een boek “hoe we leren” Bendedict is onderzoek- journalist voor The New York Times en heeft zich verdiept  in de wetenschap (neurologie) die zich bezighoudt met het leren en het geheugen. Enkele van zijn bevindingen zijn op deze pagina's verwerkt.

Wanneer leren gelijkstaat aan vaardigheden en kennis opbouwen, dan is vergeten het afbreken er van. Dit blijkt niet zo te zijn! De hersenen slaan feiten, ideeën en ervaringen niet op zoals een computer, als een bestand dat je aanklikt waarna je altijd hetzelfde te zien krijgt. Deze worden ingebed in netwerken van waarnemingen, feiten en gedachten, waarvan telkens net even andere combinaties opborrelen. En die zojuist opgehaalde herinnering vervangt de vorige niet, maar raakt ermee verweven en overlapt haar deels.  Niets gaat helemaal verloren, maar het ‘herinneringsspoor’ wordt wel veranderd, en voorgoed. Hoe goed we iets onthouden (opslagvermogen) neemt toe naarmate we het meer gebruiken. De hersenen houden echter wel vast wat van waarde is, wat relevant, bruikbaar of interessant is – of wat dat in de toekomst kan zijn. De hersenen luisteren naar het hart! 

De opslag van ons brein is onbeperkt en de beschikbaarheid (de oproepbaarheid) van informatie is beperkt, grillig en onderhevig aan onze emoties. Op ieder willekeurig moment kunnen we maar een beperkte hoeveelheid informatie uit ons geheugen oproepen. Hoe meer binding (connectie) met een bepaalde aanwijzing of prikkel hoe groter de beschikbaarheid. We kunnen ons geheugen helpen door het aantal observaties rond een herinnering te vermenigvuldigen – heel simpel, door niet altijd op dezelfde plek te leren. Het regelmatig ‘wakker schudden’ (prikkelen) van de hersenen blijkt zeer bevorderlijk voor het geheugen en het leren te zijn. Door dit ‘schudden’ houden we herinneringen het langst in stand en wordt een ervaring beter in het geheugen verankerd. Iets wat bijvoorbeeld goede trainers en reclamemakers al jaren lang toepassen. Storen van mensen die geconcentreerd of telkens opnieuw iets oefenen, dwingt ze continu kleine aanpassingen uit te voeren, waardoor ze een algemene behendigheid ontwikkelen die ook de specifieke vaardigheden aanscherpt. Herhalen (‘de 10.000 regel’) blijkt een krachtige illusie op te roepen. Vaardigheden worden snel beter, maar vlakken vervolgens af. Elke variatie bij het oefenen die de informatie urgenter, preciezer, regelmatiger of nuttiger maakt, draagt bij aan het leren ervan. Een brein dat voortdurend (op het randje van eigen kunnen) ‘balanceert’ leert sneller en beter. Een gevarieerde (training)aanpak maakt je aanpassingsvermogen groter, en verscherpt je je onderscheidingsvermogen. En het ontwikkeld  het vermogen om de essentie van een vaardigheid, formule of woordprobleem te vatten en toe te passen in een andere context. 

Wanneer herinneringen (tijdelijk) ontoegankelijk zijn, vormen ze geen belemmering voor actuele informatie en gedragingen. Maar omdat ze in het geheugen blijven zitten, kunnen ze – althans onder bepaalde omstandigheden – opnieuw opgehaald en aangeleerd worden. Vergeten blijkt dus essentieel te zijn om nieuwe vaardigheden te kunnen leren én om oude vaardigheden te behouden en opnieuw aan te leren. Door het geheugen te gebruiken verandert het geheugen, in positieve zin. Vergeten bevordert en verrijkt het leerproces, door afleidende informatie uit te filteren én door enige afbraak te veroorzaken zal bij een tweede gebruik, het oproep- en opslagvermogen sterker worden gemaakt dan daarvoor. Vergeten is dus niet hetzelfde als het nooit meer weten, maar werkt (bij gezonde hersenen) als een filteringsproces en levert een actieve bijdrage aan het leerproces, maar kan ook passief bijdragen doordat vernieuwde studie het geheugen sterkt. 

Als we erin slagen een feit naar boven te halen, slaan we dat feit daarna opnieuw op en wel op een andere manier dan daarvóór. Niet alleen neemt zo het opslagvermogen ineens sterk toe, de herinnering zelf heeft nieuwe en andere connecties. Ze is nu verbonden met andere gerelateerde feiten die ook naar boven werden gehaald. Het neurale netwerk die de herinnering vasthoud, is zelf veranderd. Het vermengen (interleaving) van voorwerpen, vaardigheden of concepten tijdens het leren laat ons op de langere termijn niet alleen de onderlinge verschillen beter onthouden en herkennen, maar geeft ons ook meer inzicht in elk ding afzonderlijk. Door ons geheugen te gebruiken, veranderen we het op een manier waar we zelf niet op bedacht zijn. 

Hersenen hebben een uitdagend doel nodig

Toen we klein waren, ging leren moeiteloos, omdat we ons op die leeftijd helemaal overgeven aan het onderzoeken van nieuwe dingen en het uitproberen van nieuwe vaardigheden. De emoties die deel uitmaken van dit proces – vreugde, verwondering, afschuw en verdriet – versterken het leren. Herinneringen raken hecht verankerd, zo hecht dat we er een leven lang van kunnen profiteren. (Haal je maar eens je eerste hobby of je eerste kus voor de geest).  De ‘wow-factor’ werkt net zo goed voor volwassenen als voor kinderen. 

Als je weer het enthousiasme en de nieuwsgierigheid kunt voelen die bij kleine kinderen van nature aanwezig zijn, zullen zich in je hersenen nieuwe dendrieten en synapsen vormen en zal je geheugen (nog) veerkrachtiger worden. En als je een herinnering ophaalt door er actief naar te zoeken in je geheugen, maak je nieuwe synapsen aan die oude synapsen zullen versterken. Dit vergroot de kans dat je deze herinnering in de toekomst ook weer kunt ‘vinden’. Wij moeten als gebruikers en opdrachtgevers van het brein het initiatief hiertoe nemen. Jij bent niet je brein, je bent veel méér. 

Als je je iedere dag lichamelijk flink inspant, worden meer nieuwe zenuwcellen aangemaakt. Dit gunstige effect treedt ook op als je steeds nieuwe dingen leert. Ook bevorder je het overleven van deze nieuwe cellen en verbindingen. Dit proces wordt gestimuleerd door lichaamsbeweging, sociale verbondenheid (vriendschap) en mentaal stimulerende activiteiten. Bijvoorbeeld dat wat je nu leest over de werking van onze hersenen. 

Als je aandachtig (bewust) met enthousiasme nieuwe uitdagingen oppakt dan train je dus ook je geheugen. Van een mentale work-out gaat in de hersenen energie stromen. Als deze energie niet meer stroomt, zit je vast. Daarom is enthousiasme, passie en bevlogenheid zo’n belangrijke indicatie van een leerzaam én vitaal leven. Waar jij je (zelfbewustzijn, ik) op richt, dat groeit. De hersenen hebben focus; een doel nodig waar het de aandacht op kan richten. 

Keer terug van Ontdek en ontwikkel jouw hersenen naar Ontwikkel jouw talent

Keer terug van Ontwikkel jouw talent naar Talentenbranche